Jak dostosować budynek do osób niepełnosprawnych?
Tuż obok nas znajdują się osoby niepełnosprawne. Zadbajmy by ulice, sklepy, instytucje użytku publicznego były tak przystosowane, by mogły korzystać z nich osoby mające problemy ze zdrowiem. Jak to zrobić? Na co zwrócić uwagę?
Dostępność budynku dla niepełnosprawnych
W Polsce obowiązek dostosowania budynku dla osób z ograniczeniami ruchowymi reguluje Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.
Osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich bardzo często doświadczają wykluczenia związanego z brakiem możliwości skorzystania z miejsc, w których nie zastosowano rozwiązań dostępności. Nawet kilka schodów stanowi barierę w swobodnym przemieszczaniu się albo wyjściu z mieszkania. W takim przypadku są dwa rozwiązania wspierające osobę niepełnosprawną – montaż specjalistycznych urządzeń: windy, krzesełek, podjazdów (wymagają zgody mieszkańców) lub skorzystanie z pomocy rodziny, przyjaciół / opiekunów / sąsiadów.
Standardy dostępności budynków
Standardy dostępności budynków to dokument opublikowany przez Ministerstwo Rozwoju, poradnik zawierający sugestie jak dostosować budynek, aby korzystanie z niego nikomu nie sprawiało problemów.
Interesująca nas część dotyczy:
- Strefy wejścia,
- Elementów wyposażenia ułatwiających orientację w budynku oraz przekazu informacji,
- Komunikacji poziomej budynku,
- Komunikacji pionowej budynku,
- Bezpieczeństwa pożarowego.
Jakie cechy powinno posiadać miejsce przyjazne niepełnosprawnym?
Przede wszystkim w budynkach dostępnych dla osób z niepełnosprawnością wymagane jest zamontowanie drzwi o szerokości powyżej 90 cm (ułatwia to przemieszczanie się standardowym wózkiem inwalidzkim) oraz progu o wysokości maksymalnie 2 cm, dobrze widocznego, wyraźnie oznaczonego.
W przypadku domofonu – zadbajmy, aby zarówno osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich, jak i całkowicie sprawne miały umożliwiony równy dostęp. Ekran domofonu powinien znajdować się na wysokości 120 cm, a panel z przyciskami na wysokości 100 cm. Urządzenie należy zamontować w odpowiedniej odległość od krawędzi budynku – 60 cm. Pamiętajmy, aby kolory wyświetlacza były kontrastowe, a dźwięki odpowiednio głośne. Wychodząc naprzeciw potrzebom osób niewidomych i słabowidzących wybierajmy domofony z przyciskami, które są podświetlane oraz z alfabetem Braile’a.
Wszystkie instrukcje, w tym bezpieczeństwa pożarowego i plany budynku należy umieścić w miejscu widocznym, łatwym do odnalezienia.
Elementy, które umożliwiają szybkie odnalezienie drogi w budynku oraz przekaz informacji to:
- system odnajdywania drogi,
- plany tyflograficzne: pętle indukcyjne, symbole graficzne, piktogramy, informacje tekstowe,
- informacje tekstowe i głosowe,
- oznaczenia nawierzchni, system fakturowy (ścieżki dotykowe).
Powyższe rozwiania wspierają osoby z trudnością z orientacją w terenie, a także niewidome w dotarciu do celu, odszukaniu potrzebnych informacji.
Komunikacja pozioma budynku związana jest z systemem korytarzy i miejsc odpoczynku: krzesłami i przestrzenią do postoju wózków. Wydzielenie takiego miejsca jest niezwykle ważne.
Komunikacja pionowa związana jest z koniecznością umożliwienia osobom niepełnosprawnym dotarcia do wyższych kondygnacji budynku. Ułatwić mogą to windy, podnośniki itp.
Bezpieczeństwo pożarowe to jeden z kluczowych aspektów, który bierzemy pod uwagę projektując budynki. Zadbajmy, aby oznaczenia związane z wyjściem pożarowym były kontrastowe, a droga ewakuacyjna pozostała wolna od występów i przeszkód. Podczas przeprowadzania ewakuacji, osoby niepełnosprawne powinny być otoczone szczególną uwagą.
Audyt dostępności
Audyt dostępności to specjalne badanie sprawdzające czy budynek jest przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Odbywa się on osobiście i na podstawie planów architektonicznych przekazanych do wglądu. Efektem jest Raport Dostępności Architektonicznej – wskazujący błędy i propozycje ich rozwiązania.
Audyt dostępności to bardzo ważny element prac, duży krok w kierunku likwidacji barier architektonicznych.