Jakie ułatwienia powinien zapewnić urząd, by działać zgodnie z ustawą o dostępności?

Opublikowano 16 czerwca 2021, 06:07

Ustawa o dostępności weszła w życie 19 lipca 2019 roku. Na jej mocy wszystkie jednostki publiczne administracji rządowej, samorządowej, sądy i trybunały oraz organy kontroli państwowej zobowiązane są do dostosowania swojej pracy oraz budynków do osób ze szczególnymi potrzebami. Potrzeby te wynikać mogą z niepełnosprawności lub ograniczonej sprawności spowodowanej wiekiem bądź chorobą. Instytucje publiczne powinny także wyznaczyć, co najmniej jednego koordynatora ds. dostępności, który czuwałby nad poprawnym zaspokajaniem interesów osób o szczególnych potrzebach oraz tworzeniem i wdrażaniem planu związanego z poprawą dostępności poszczególnych instytucji [1;2]. 

Działanie zgodne z ustawą 

Ustawa dotyczy całego sektora publicznego, który musi zapewnić chociażby minimalną dostępność, ułatwiającą korzystanie z usług danej jednostki. Najlepiej osiągnąć ją poprzez odpowiednie projektowanie przestrzeni budynków. W instytucjach publicznych, należy zapewnić dostępność: architektoniczną, cyfrową oraz informacyjno-komunikacyjną. 

Pierwsza z nich zostaje osiągnięta poprzez przystosowanie korytarzy, klatek schodowych i poczekalni do osób używających wszelkich pomocy ortopedycznych (takich jak kule, laski itp.), osób starszych oraz tych korzystających z wózków dziecięcych. Najlepiej sprawdza się to poprzez zamontowanie wind lub ciągów pieszych. Innymi słowy należy pozbawić budynek wszelkich barier utrudniających poruszanie się między piętrami i bezpośrednio po nich.  

Do dostępności architektonicznej zaliczyć można również:   

  • opracowanie specjalnego planu ewakuacji osób ze szczególnymi potrzebami, by mogli tak samo bezpiecznie opuścić budynek, jak osoby bez szczególnych potrzeb, 
  • umożliwienie wstępu do budynku psa asystującego, 
  • ułatwienie dostępu do wszystkich pomieszczeń każdemu interesantowi (z pominięciem pomieszczeń technicznych). 

Dostępność cyfrowa jest dokładnie opisana w ustawie z dnia 4 kwietnia 2019 roku o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych instytucji publicznych.  Muszą być one zgodne ze Standardem WCAG 2.1 (Web Content Accessibility Guidelines). Standard ten zawiera komplet zasad, którymi powinni kierować się twórcy stron internetowych przeznaczonych dla instytucji publicznych, aby były one dostępne dla każdego. Ustawa dotyczy m.in. zapewnienia bezproblemowej nawigacji po stronie, dodania do niej deklaracji dostępności czy umieszczenia informacji o sytuacjach kryzysowych. 

Dostępność informacyjno-komunikacyjna dotyczy przede wszystkim wprowadzenia udogodnień dla osób głuchych, niewidomych lub słabowidzących. Czyni się to poprzez np. umieszczenie na stronach wersji w kolorach kontrastowych, opcji odczytywania głosowego lub udostępnienia nagrania w polskim języku migowym. 

Co więcej, w przypadku braku możliwości zapewnienia dostępności, w wyniku np. ochrony konserwatorskiej budynku, instytucja musi zapewnić tzw. dostęp alternatywny. Może on zostać zastosowany poprzez np. przeniesienie na parter miejsca świadczenia określonych usług, w taki sposób, aby ominąć konieczność skorzystania ze schodów [3]. 

Wdrażanie ustawy o dostępności 

Aby ułatwić wprowadzanie zmian, do których zobowiązuje ustawa, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej przygotowało publikacje w formie poradnika, który zawiera porady i wskazówki na temat tego, jakie zmiany dany urząd powinien wprowadzić u siebie. Poradnik ten jest dostępny pod adresem: https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/media/86832/Poradnik_wdrazanie.pdf. Ukazane tam są wady i zalety każdego rozwiązania wraz z ich szacunkowymi kosztami [3]. 

Bibliografia 

  1. Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz.U. z 2020 poz. 1062). 
  2. https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/fundusze-europejskie-bez-barier/dostepnosc-plus/koordynatorzy-dostepnosci/ (30.04.2021). 
  3. https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/fundusze-europejskie-bez-barier/dostepnosc-plus/ustawa-o-dostepnosci/ (30.04.2021).