Dlaczego ustawa o dostępności jest potrzebna?
Dostępność (informacji, stron www, itp.) to istotna sprawa dla wielu osób, które na co dzień mają szczególne potrzeby. Wynikają one często z niepełnosprawności, np. są związane z niedowidzeniem, słabym słuchem, problemami z poruszaniem się. Właśnie dla takich osób ustawa z 20 września 2020 r. oraz Program Dostępność Plus, który został przyjęty do realizacji 17 lipca 20218 roku są niezwykle istotne. Trzeba pamiętać, że dostępność sama w sobie powinna być prawem dla każdego, bez ustawodawstwa.
Komu dedykowana jest ustawa o dostępności?
Wprowadzenie w życie ustawy o dostępności ma wpłynąć na znaczną poprawę warunków codziennego funkcjonowania obywateli, którzy mają szczególne potrzeby. Często są oni bardzo narażeni na marginalizację, a nawet dyskryminację z powodu swojej niepełnosprawności lub obniżonego poziomu sprawności. Ten ostatni czasami wynika nie tyle z wady wrodzonej, co nabytej w czasie życia choroby lub po prostu ze starszego wieku.
W projekcie ustawy zostały zawarte rozwiązania, które mają realizować zapisy Konwencji ONZ na temat osób niepełnosprawnych. Najważniejszym założeniem ich jest pokazywanie, że mają one mieć taki sam dostęp do różnych obiektów oraz informacji, jak pełnosprawne osoby. Co istotne, sam projekt ustawy powstał po konsultacjach z osobami o specjalnych potrzebach.
Dostępność architektoniczna, cyfrowa (WCAG2.1 i 2.0) oraz informacyjno-komunikacyjna w instytucjach publicznych
Ustawa, o której mowa wyżej obowiązuje w całym sektorze publicznym. Na tej podstawie jest instytucje publiczne (np. urzędy, szkoły, uczelnie, biblioteki, teatry, ośrodki kultury) zobowiązane są do zapewnienia petentom minimalnych zasad dostępności, która gwarantuje dostępność podmiotu publicznego.
Dostępność architektoniczna mówi o tym, że budynki w którym znajdują się instytucje publiczne powinny być pozbawione barier, które uniemożliwiają osobom niepełnosprawnym m.in. załatwić sprawy urzędowe, zapewnić dzieciom, młodzieży i dorosłym swobodny dostęp do edukacji, czy kultury. Z tego powodu po budynku bez problemów powinny poruszać się osoby na wózku inwalidzkim, które chodzą o kulach i laskach, a także rodzice z dziećmi w wózkach. W budynkach powinny być zatem odpowiednio dostosowane schody, specjalne windy i ciągi piesze.
Dostępność cyfrowa oznacza, że strony internetowe, aplikacje mobilne oraz inne platformy cyfrowe, z których korzystają m.in. petenci, widzowie, uczniowie będą dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Wytyczne WCAG 2.1 i 2.0 (z ang. Web Content Accessibility Guidelines) mówią o tym, w jaki sposób powinny być tworzone strony internetowe oraz aplikacje mobilne. Dzięki WCAG 2.1 z materiałów dostępnych w internecie mogą swobodnie korzystać osoby ze specjalnymi potrzebami np. niepełnosprawnością słuchu, wzroku, intelektualną, a także różnorakimi zaburzeniami poznawczymi.
Dostępność informacyjno-komunikacyjna pozwala na zagwarantowanie wszystkim osobom informacji na temat podstawowych działań i zadań, które wykonuje konkretna instytucja. W jaki sposób? Poprzez nagrania w polskim języku migowym, w tekście łatwym do przeczytania (ETR) lub pliku przeznaczonego do odczytywania maszynowego.
Dostępność cyfrowa – równe szanse dla wszystkich obywateli
Ustawa o dostępności pozwala wyrównać szanse wszystkim obywatelom – szczególnie tym ze specjalnymi potrzebami. Obliguje ona instytucje państwowe do zapewnienia równego dostępu do nich dla wszystkich osób, bez względu na stan zdrowia i poziom sprawności.
Dzięki ustawie ludzie ze specjalnymi potrzebami otrzymują równe możliwości do wykonywania wielu istotnych czynności, m.in. edukacji, załatwiania spraw urzędowych, uczestniczenia w wydarzeniach kulturalnych (np. dzięki audiodeskrypcji). WCAG 2.0 (obecnie WCAG 2.1) pozwala na korzystanie z Internetu na komputerach oraz urządzeniach mobilnych wszystkim osobom, które chcą załatwić ważne dla nich urzędowo sprawy online. To szczególnie ważne w dobie pandemii koronawirusa.